आत्मनिर्भर भारत योजना २०२४ । Atmanirbhar Yojana 2024

आत्मनिर्भर भारत योजना | Atmanirbhar Yojana 2024 | आत्मनिर्भर भारत योजना नोंदणी । आत्मनिर्भर भारत रोजगार योजना । atmanirbhar yojana | atmanirbhar yoajan registration |

आत्मनिर्भर भारत: स्वावलंबनाची नवी दिशा

भारताच्या इतिहासातील एका महत्त्वाच्या टप्प्यावर, ‘आत्मनिर्भर भारत’ हे ध्येय आपल्या समोर उभे राहिले आहे. आत्मनिर्भर भारत म्हणजे स्वावलंबन, स्वयंपूर्णता आणि आपल्याच देशातील साधनसंपत्तींचा उपयोग करून विकास साधणे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखालील सरकारने २०२० मध्ये ‘आत्मनिर्भर भारत’ अभियानाची घोषणा केली, ज्याचा उद्देश भारतीय अर्थव्यवस्थेला स्वावलंबी बनवणे आणि जागतिक पटलावर आपली ताकद वाढवणे हा आहे.दिनांक 12 नोव्हेंबर 2020 रोजी आपल्या देशाच्या अर्थमंत्री श्रीमती निर्मला सीतारमण यांनी देशातील तरुणांना रोजगाराच्या नवीन संधी उपलब्ध करुन देण्यासाठी आत्मनिर्भर भारत रोजगार योजना 2024 सुरू केली, ही योजना निश्चितपणे देशातील बेरोजगारी कमी करण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावेल त्यामुळे देशाची अर्थव्यवस्था सुधारण्यास मदत देखील होईल.

आत्मनिर्भर भारताचे उद्दिष्ट

आत्मनिर्भर भारताचे मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे भारताला आर्थिक, तंत्रज्ञान, औद्योगिक आणि सामाजिक क्षेत्रांत स्वयंपूर्ण बनवणे. या अभियानाचा मुख्य आधार म्हणजे “वोकल फॉर लोकल” हे विचार, ज्याच्या अंतर्गत भारतीय उत्पादने आणि सेवांचा प्रचार व प्रसार करणे आहे. या अभियानाचे पाच स्तंभ आहेत: अर्थव्यवस्था, पायाभूत सुविधा, तंत्रज्ञान, जनसांख्यिकी, आणि मागणी.

अर्थव्यवस्था

भारतीय अर्थव्यवस्था सशक्त करण्यासाठी आत्मनिर्भर भारत अभियानाने विविध उपाययोजना केल्या आहेत. सूक्ष्म, लघु आणि मध्यम उद्योग (MSME) यांना प्रोत्साहन देणे, वित्तीय सहाय्य, नवउद्योगांना पाठिंबा आणि नवीन रोजगाराच्या संधी निर्माण करणे या सर्व गोष्टींचा समावेश आहे. वित्तीय क्षेत्रात सुधारणांचा अवलंब करून देशांतर्गत गुंतवणूक वाढवणे, परकीय गुंतवणूक आकर्षित करणे आणि डिजिटल बँकिंग प्रणालीचा विस्तार करणे हे या अभियानाचे मुख्य उद्दिष्ट आहे.

पायाभूत सुविधा

पायाभूत सुविधांचा विकास म्हणजे देशाच्या आर्थिक विकासाचे पाया. रस्ते, रेल्वे, बंदरे, विमानतळे, जलसंपदा आणि ऊर्जा क्षेत्रातील प्रकल्पांना प्राधान्य देऊन देशाच्या विकासाला गती देणे हे या स्तंभाचे मुख्य उद्दिष्ट आहे. यासाठी ‘प्रधानमंत्री ग्राम सडक योजना’, ‘सागरमाला प्रकल्प’, ‘भारत माला प्रकल्प’ यांसारख्या विविध योजनांचा समावेश करण्यात आला आहे.

तंत्रज्ञान

तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात आत्मनिर्भर भारत अभियानाने भारताला जगातील आघाडीच्या देशांमध्ये स्थान मिळवून दिले आहे. भारतीय संशोधन व विकासाला चालना देण्यासाठी विविध योजना राबविण्यात आल्या आहेत. ‘मेक इन इंडिया’, ‘स्टार्टअप इंडिया’, ‘डिजिटल इंडिया’ यांसारख्या योजना तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात भारताला स्वावलंबी बनवण्याच्या दिशेने मोठी पाऊले आहेत. यामुळे देशात नवीन स्टार्टअप्सचा उदय झाला आहे आणि नवउद्योगांना प्रोत्साहन मिळाले आहे.

जनसांख्यिकी

भारताची जनसांख्यिकी ताकद म्हणजे युवकांची संख्या. आत्मनिर्भर भारत अभियानांतर्गत युवकांना शिक्षण, कौशल्य विकास आणि रोजगाराच्या संधी उपलब्ध करून देणे हे महत्त्वाचे उद्दिष्ट आहे. ‘प्रधानमंत्री कौशल विकास योजना’, ‘प्रधानमंत्री मुद्रा योजना’ यांसारख्या योजनांद्वारे युवकांना स्वावलंबी बनवण्यासाठी प्रयत्न केले जात आहेत. या योजनांमुळे युवकांना नव्या कौशल्यांचा अवलंब करण्याची संधी मिळत आहे आणि रोजगाराच्या संधी वाढत आहेत.

मागणी

देशातील उत्पादन वाढवून आणि त्याचा मागणीला आधार देऊन आत्मनिर्भर भारताच्या उद्दिष्ट साध्य करण्याचा प्रयत्न आहे. स्थानिक उत्पादनांना प्रोत्साहन देऊन देशातील मागणी वाढवणे आणि त्यामुळे देशांतर्गत बाजारपेठेतील उत्पादकांची उत्पन्न वाढवणे हे या स्तंभाचे मुख्य उद्दिष्ट आहे. ‘वोकल फॉर लोकल’ या विचाराने देशातील लोकांनी स्थानिक उत्पादनांना प्राधान्य देणे, देशाच्या विकासाला चालना देणे आणि आर्थिक विकास साध्य करणे हे अभियानाचे उद्दिष्ट आहे.

योजना	माहिती
आत्मनिर्भर योजना	केंद्र सरकार
सुरवात	12 नोव्हेंबर 2020
लाभार्थी	कर्मचारी

आत्मनिर्भर भारतासाठी सरकारचे प्रयत्न

आत्मनिर्भर भारताचे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी सरकारने विविध धोरणे राबविली आहेत. आर्थिक प्रोत्साहन पॅकेज, करसवलती, तंत्रज्ञानाला चालना देण्यासाठी योजना, उद्योगांसाठी वित्तीय सहाय्य, स्थानिक उत्पादनांना प्रोत्साहन देणे यांसारख्या अनेक उपाययोजना केल्या आहेत.

आर्थिक प्रोत्साहन पॅकेज

कोरोना महामारीच्या काळात आर्थिक संकटाला तोंड देण्यासाठी सरकारने आत्मनिर्भर भारत अभियानांतर्गत २० लाख कोटी रुपयांचे आर्थिक प्रोत्साहन पॅकेज जाहीर केले. या पॅकेजमुळे विविध क्षेत्रांना आर्थिक मदत मिळाली आणि देशाच्या अर्थव्यवस्थेला चालना मिळाली. या पॅकेजचा उद्देश MSME, शेतकरी, गरीब वर्ग, उद्योजक आणि स्टार्टअप्सना सहाय्य करणे हा होता.

करसवलती

आत्मनिर्भर भारताच्या ध्येयपूर्तीसाठी विविध करसवलती देण्यात आल्या आहेत. उद्योगांसाठी करसवलत, उत्पादन क्षेत्रातील गुंतवणुकीला प्रोत्साहन देण्यासाठी करसवलत आणि नवउद्योगांना करसवलत या सर्व उपाययोजना आत्मनिर्भर भारत अभियानाच्या अंतर्गत करण्यात आल्या आहेत.

तंत्रज्ञानाला चालना

तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात आत्मनिर्भर बनवण्यासाठी विविध योजना राबविण्यात आल्या आहेत. संशोधन व विकासाला प्रोत्साहन देण्यासाठी वित्तीय सहाय्य, तंत्रज्ञानाधारित स्टार्टअप्सला प्रोत्साहन, डिजिटायझेशन आणि नवउद्योगांना सहाय्य या सर्व योजना तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात भारताला स्वावलंबी बनवण्याच्या दिशेने महत्त्वाची पाऊले आहेत.

उद्योगांसाठी वित्तीय सहाय्य

आत्मनिर्भर भारत अभियानांतर्गत उद्योगांना वित्तीय सहाय्य देण्यात आले आहे. MSME क्षेत्रासाठी विशेष आर्थिक पॅकेज, वित्तीय सहाय्य आणि कर्जसुविधा उपलब्ध करून देण्यात आल्या आहेत. यामुळे लघु, मध्यम आणि सूक्ष्म उद्योगांना प्रोत्साहन मिळाले आहे आणि रोजगाराच्या संधी वाढल्या आहेत.

स्थानिक उत्पादनांना प्रोत्साहन

आत्मनिर्भर भारताच्या उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी स्थानिक उत्पादनांना प्रोत्साहन देण्यात आले आहे. ‘वोकल फॉर लोकल’ या विचाराने देशातील लोकांनी स्थानिक उत्पादनांना प्राधान्य देणे, देशाच्या विकासाला चालना देणे आणि आर्थिक विकास साध्य करणे हे अभियानाचे उद्दिष्ट आहे. यामुळे स्थानिक उत्पादकांना आणि कुटिर उद्योगांना प्रोत्साहन मिळाले आहे आणि देशाच्या आर्थिक विकासाला गती मिळाली आहे.

आत्मनिर्भर भारताचे फायदे

आत्मनिर्भर भारताचे अनेक फायदे आहेत. यामुळे देशाच्या आर्थिक विकासाला गती मिळते, रोजगाराच्या संधी वाढतात, तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात प्रगती होते, स्थानिक उत्पादनांना प्रोत्साहन मिळते, आणि देशाची जागतिक पटलावर प्रतिष्ठा वाढते.

आर्थिक विकास

आत्मनिर्भर भारतामुळे देशाच्या आर्थिक विकासाला गती मिळते. विविध उद्योगांना प्रोत्साहन देऊन आणि नवउद्योगांना सहाय्य करून देशाच्या अर्थव्यवस्थेला बळकटी दिली जाते.

रोजगाराच्या संधी

आत्मनिर्भर भारतामुळे विविध क्षेत्रांत रोजगाराच्या संधी निर्माण होतात. MSME, तंत्रज्ञान, पायाभूत सुविधा आणि स्थानिक उत्पादन यांसारख्या क्षेत्रांत रोजगाराच्या संधी वाढतात, ज्यामुळे बेरोजगारी कमी होते.

तंत्रज्ञान प्रगती

आत्मनिर्भर भारतामुळे तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात प्रगती होते. संशोधन व विकासाला प्रोत्साहन देऊन नवउद्योगांना सहाय्य करून देशाला तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्रात स्वावलंबी बनवले जाते.

स्थानिक उत्पादनांना प्रोत्साहन

आत्मनिर्भर भारतामुळे स्थानिक उत्पादनांना प्रोत्साहन मिळते. ‘वोकल फॉर लोकल’ या विचाराने देशातील लोकांनी स्थानिक उत्पादनांना प्राधान्य देणे, देशाच्या विकासाला चालना देणे आणि आर्थिक विकास साध्य करणे हे अभियानाचे उद्दिष्ट आहे.

जागतिक प्रतिष्ठा

आत्मनिर्भर भारतामुळे देशाची जागतिक पटलावर प्रतिष्ठा वाढते. स्वावलंबनाच्या माध्यमातून देशाची आर्थिक, तंत्रज्ञान आणि औद्योगिक क्षेत्रांत प्रगती होते, ज्यामुळे जागतिक स्तरावर भारताची प्रतिमा सुधारते.

ऑनलाईन द्वारे रेजिस्ट्रेशन करण्यासाठी प्रक्रिया :

• पहिले तुम्ही EPFO च्या वर जावे www.epfindia.gov.in/site_en/index.php.
• SERVICES वर जाऊन ONLINE REGISTRATION FOR ESTABLISHMENT वर क्लिक करायचे आहे.
• तुम्ही आधीच या पोर्टल वर नोंदणी केलेली असेल तर तुम्हाला तुमचा यूजरनेम आणि पासवर्ड टाकून लॉगिन बटन वर क्लिक करावे लागेल.
• आणि नोंदणी केलेली नसेल तर SIGN UP या बटन वर क्लिक करावे लागेल.
• संपूर्ण तपशील माहिती भरून सबमिट या बटण वर क्लिक करावे.
• तुमचे account create झाले असतील.

निष्कर्ष

आत्मनिर्भर भारत हा देशाच्या विकासासाठी एक महत्त्वाचा उपक्रम आहे. स्वावलंबनाच्या मार्गाने देशाची आर्थिक, तंत्रज्ञान, औद्योगिक आणि सामाजिक क्षेत्रांत प्रगती साध्य करण्याचे उद्दिष्ट आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखालील सरकारने या अभियानाच्या माध्यमातून विविध उपाययोजना केल्या आहेत ज्यामुळे देशाच्या विकासाला गती मिळाली आहे. आत्मनिर्भर भारताच्या माध्यमातून देशाच्या नागरिकांना स्वावलंबी बनवणे, देशाच्या साधनसंपत्तींचा उपयोग करून विकास साधणे, आणि जागतिक पटलावर भारताची प्रतिष्ठा वाढवणे हे या

अभियानाचे मुख्य उद्दिष्ट आहे. आत्मनिर्भर भारताच्या माध्यमातून देशाच्या भविष्याचा मार्ग स्वावलंबनाच्या दिशेने निश्चित केला जात आहे.